kontrast Powiększenie tekstuAAA

PRZEDSZKOLE NR 407

ul. Mieczysława Pawlikowskiego 2, 03 – 983 Warszawa, telefon: 22 613 40 14
www.przedszkole407.pl NIP: 113-19-20-032, REGON: 013006018
Oddziały Zamiejscowe Przedszkola nr 407
ul. Guderskiego 9, telefon: 22 671 99 96

Kącik logopedyczny

Rozwojowa niepłynność mówienia

 

Rozwojowa niepłynność mówienia – co z nią robić ?

W rozwoju dziecka, w okresie kształtowania się mowy można zaobserwować pewne specyficzne trudności związane z opanowaniem przez nie systemu językowego. Jednym
z takich zjawisk jest niepłynność w mówieniu, którą charakteryzuje: powtarzanie sylab
i wyrazów, przeciąganie głosek, pauzy, powtórki, wtrącenia.

Zdarza się, że przerażeni tą sytuacją rodzice nie wiedzą, jak należy postępować. Trudno im
w takiej sytuacji udawać, że nie słyszą niepłynnego mówienia. Czują wówczas niepokój
i strach, wpadają w panikę. Obawiają się, że niepłynność w mowie dziecka utrwali się i będzie przeszkodą w jego rozwoju. Warto wiedzieć, że dziecko w wieku przedszkolnym jest nieświadome występującej w jego wypowiedzi niepłynności. Niektórzy rodzice zauważając niepłynność w mowie dziecka popełniają błędy np. proszą żeby dziecko mówiło wolniej lub żeby powtórzyło słowo jeszcze raz. Taka sytuacja wpływa niekorzystnie na funkcjonowanie malucha. Zaczyna ono bać się mówienia, powstaje lęk przed wypowiadaniem się – czyli błędne koło: dziecko boi się mówić, aby nie zająknąć się, a zająknięcia powstają z powodu lęku przed wypowiadaniem się. Niewłaściwa reakcja otoczenia może utrwalić niepłynność
w mówieniu dziecka. Jeżeli rodzice postępują właściwie, czyli nie zwracają uwagi
na niepłynność, wówczas zmniejsza się ona razem z nabywaniem przez dziecko znajomości języka.

 

Czym jest niepłynność mówienia?

Niepłynność mówienia jest zaburzeniem swobodnego przechodzenia od jednego elementu wypowiedzi do drugiego oraz zakłócenie jej tempa i rytmu. Objawy niepłynnego mówienia mogą być spastyczne (skurczowe) lub niespastyczne (nieskurczowe). Skurcze spastyczne występują wtedy, kiedy niepłynności mówienia towarzyszy nadmierne napięcie mięśniowe. Skurcze niespastyczne występują bez oznak nadmiernego napięcia emocjonalnego
i mięśniowego.

 

Rozwojowa niepłynność mówienia ma postać niespastyczną, łagodną.

Za normalną niepłynność w mówieniu możemy uznać taką, która jest niezauważalna
i występuje rzadko. Mówienie płynne to takie, kiedy wypowiedź jest budowana
w odpowiednim tempie i rytmie. Charakteryzuje się swobodnym przechodzeniem od jednego elementu wypowiedzi do następnego.

Rozwojowa niepłynność mówienia powstaje wskutek intensywnego rozwoju mowy
u dziecka.

 

Symptomy rozwojowej niepłynności mówienia:

  • Powtarzanie sylab np. da-da-daj mi lalę; ma-ma-ma-mo
  • Powtarzanie głosek np. a-a-a; y-y-y
  • Powtarzanie wyrazów np. daj daj mi lalę
  • Przeciąganie głosek np. mmmam lalę
  • Pauzy – wyraźnie przerwy miedzy wyrazami
  • Blokowanie wyrazów np. d…daj mi lalę
  • Wtrącenia np. eee daj mi no lalę

Jakie są przyczyny niepłynności mówienia?

Dziecko:

  1. Pomimo, że chce mówić, nie ma motywacji do mówienia, bo nie wie o czym mówić (zaburzenia procesu motywacyjnego)
  2. Wie, o czym mówić, ale nie wie jakich słów i reguł gramatycznych użyć, ma trudności
    z właściwym doborem elementów językowych (zaburzenia językowe semantyczno-syntaktyczne)
  3. Nie może wyartykułować dźwięków, brakuje synchronizacji mówienia z myśleniem (zaburzenia motoryczne)
  4. Czuje dyskomfort podczas mówienia, odczuwa lęk przed mówieniem (zaburzenia emocjonalne)
  5. W nowej sytuacji, z nowymi osobami ma trudności w wypowiadaniu się (zaburzenia umiejętności komunikacyjnych)
  6. Ma trudności z kontrolą słuchową własnej wypowiedzi (zaburzenia kontroli wypowiedzi)

 

Jak postępować? Wskazówki dla rodziców – propozycje:

  1. Nie mów  do dziecka: nie jąkaj się – gdyby mogło, nie jąkałoby się. Dziecko nie wie, co zrobić, aby się nie jąkać. Zachowaj spokój w momencie pojawiającej się niepłynności w wypowiedzi dziecka, nie przerywaj wypowiedzi dziecka.
  2. Nie zwracaj uwagi dziecka na niepłynności w mówieniu np. kiedy dziecko mówi – nie należy prosić, by prawidłowo powtórzyło niepłynnie wypowiedziane słowa.
  3. Przytul dziecko, weź na kolana i rozmawiaj o tym, co chciało opowiedzieć, mów spokojnie wydłużając samogłoski, wolno np. „aach taak, chciaałeś mi oopoowieedzieeć, coo dziś roobiiiłeeś  w doomuu”.
  4. Słuchaj tego, o czym dziecko chce opowiedzieć, a nie jak mówi.
  5. Ograniczaj nadmiar bodźców (programy telewizyjne, programy komputerowe – szczególnie wywołujące napięcie, strach).
  6. Przestrzegaj stałego rytmu dnia (pory posiłków, odpoczynku), żyjemy przecież w rytmach: styczeń, luty, marzec, (…); poniedziałek, wtorek, środa, (…),itp.
  7. Baw się z dzieckiem w domu przy spokojnej muzyce w tle, śpiewaj razem z dzieckiem.
  8. Dostrzegaj mocne strony dziecka, stosować pochwały np. „bardzo podoba mi się jak posprzątałeś zabawki, jesteś w tym mistrzem, brawo”.
  9. Organizuj wspólne zabawy na świeżym powietrzu, w piaskownicy, nad wodą.
  10. Mów do dziecka …również szeptem lub chórem.
  11. Zachęcaj do zabaw oddechowych – dmuchanie na piórka, wiatraczki, waciki, bibułki; grać na organkach, harmonijce, flecie.
  12. Graj z dzieckiem na instrumentach perkusyjnych – zabawy w odtwarzanie rytmów.
  13. Układaj z dzieckiem rytmy z: klocków, patyczków, kapsli po sokach, obrazków, zabawek, np. „klocek, klocek, kapsel, klocek, klocek, kapsel – następnie wolno przeczytać ułożony rytm”.
  14. Śpiewaj z dzieckiem znane piosenki, mówić wierszyki, rymowanki - w tempie umiarkowanym i wolnym.
  15. Stosuj masaże rozluźniające napięcie ciała.
  16. Nie stawiaj zbyt wygórowanych wymagań swojemu dziecku.
  17. Dbaj o dobry klimat we własnym domu, by dziecko czuło się w nim bezpiecznie.
  18. Zasięgnij porady psychologa i logopedy, by upewnić się, czy postępujesz właściwie.

 

Artykuł przygotowała: Martyna Olszewska - logopeda

 

 

Głoska R w rozwoju mowy dziecka

 

Czym właściwie jest głoska R?

Głoska [r] jest głoską przedniojęzykowo – dziąsłową, półotwartą, dźwięczną, ustną oraz twardą. Jest wyjątkowa w systemie języka polskiego – jako jedyna w prawidłowym jej brzmieniu wymaga od mięśnia języka czegoś arcytrudnego – wibracji apexu, czyli jego czubka. Wypowiedz ją teraz na głos – szeroki język unosi się za górne siekacze. Czubek zaczyna drgać, a boki języka przylegają symetrycznie do górnych zębów i dziąseł. Stało się tak dlatego, że język wykazał się prawidłową pionizacją (umiejętnością uniesienia szerokiego języka za górne zęby), wystarczającą elastycznością oraz szybkością i precyzją ruchów.

 

Kiedy się pojawia?

Głoska [r]to ostatnia z głosek, która pojawia się w toku rozwoju systemu fonetyczno – fonologicznego dziecka. To zwieńczenie wszystkich dotychczasowych artykulacyjnych trudów i osiągnięć. Normatywnie oczekujemy jej w szóstym roku życia, czyli pomiędzy piątymi a szóstymi urodzinami. Każde dziecko jest inne i zdarzają się sytuacje, w których głoska ta pojawia się o wiele wcześniej, wyprzedzając inne. Jeśli jednak brzmi nieprawidłowo lub zupełnie nie nadchodzi, trzeba działać. 

 

Co może pójść nie tak? 

Wady wymowy głoski R to inaczej rotacyzm. Może on przejawiać się w trzech różnych wariantach – pararotacyzmu (zamiany głoski [r]na inną), rotacyzmu właściwego (czyli zniekształcania głoski, w wyniku którego powstaje dźwięk wykraczający poza normy ortofoniczne języka polskiego) lub mogirotacyzmu (inaczej mówiąc zupełne opuszczanie głoski). 

Czteroletni Krzyś rano powiedział „mamo, kup mi lowelek!” – zamienił głoskę [r]poprzez prawidłowo artykułowane  [l]. W tym wieku dokładnie tak powinno być i nie budzi to niepokoju. Gdyby jednak Krzyś powiedział zamiast „lowelek”, „jowejek” to już zupełnie inna bajka – brak głoski [l]w tym wieku wskazuje bowiem na brak umiejętności pionizowania języka, a to nie najlepiej rokuje dla głoski [r](ale nie tylko – także dla prawidłowej pozycji spoczynkowej języka, połykania, oddychania, artykulacji innych głosek), na którą przecież czekamy. 

Zosia ma dopiero 4,5 roku, ale bardzo chce mówić [r]jak jej starsza siostra. Próbuje na wszystkie sposoby i nagle – jest! Zaczęła mówić [r], chociaż jakoś… dziwnie. Napina przy tym mięśnie gardła, a jej [r]przypomina charczenie. Czy tak może być? Absolutnie nie – Zosią stworzyła inny dźwięk, który przypomina [r], jednak jest realizowany nieprawidłowo, ma złe miejsce artykulacyjne. Brak reakcji w tym momencie może spowodować utrwalenie się tej realizacji i wadę wymowy.

 

Kiedy reagować? 

Pamiętaj, że Twoja intuicja rodzicielska jest niezawodna, a pełną odpowiedź na pytanie „czy moje dziecko na pewno mówi dobrze?” da tylko i wyłącznie wizyta na żywo w gabinecie logopedycznym. Warto skorzystać z niej szczególnie wówczas, gdy dziecko powyżej trzeciego roku życia nie realizuje głoski [l]i substytuuje [r]poprzez [j]. Jeśli jednak głoska [l]jest słyszalna, nie reaguj wcześniej niż do 5,5 – 6 roku życia – wówczas musimy interweniować, aby pojawiło się [r]. 

Kolejną sytuacją, która powinna wzbudzić Twoją czujność, jest tworzenie przez malucha dźwięków, które nie przypominają polskiego [r]– tutaj działaj od razu, nie zwracając uwagi na wiek dziecka. Im szybciej zareagujemy, tym szybciej nie pozwolimy dziecku przyzwyczajać się do nieprawidłowej realizacji głoski. 

Jeśli Twój maluch zupełnie pomija głoskę sprawdź u logopedy jaka jest tego przyczyna. 

 

Skąd kłopoty?

Przyczyną zaburzeń artykulacji może być wiele czynników, występujących wspólnie bądź też niezależnie od siebie. Kluczem dla skonstruowania efektywnej terapii dziecka jest odkrycie ich i wyeliminowanie. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się (za: A. Sołtys – Chmielowicz):

  • Ankyloglosję – zbyt krótkie wędzidełko języka;
  • Nieprawidłowości w budowie języka;
  • Zbyt duży język;
  • Wzmożone lub obniżone napięcie języka;
  • Zbyt wczesne próby artykulacji głoski r bez odpowiedniego usprawnienia języka;
  • Brak pionizacji języka;
  • Zmniejszoną ruchomość koniuszka języka;
  • Brak rozróżniania słuchowego głosek;
  • Nieprawidłowe wzorce wymowy w otoczeniu;
  • Brak autokontroli słuchowej. 

 

Artykuł przygotowała – Martyna Olszewska - logopeda

 

 

Czy należy się martwić jeśli dziecko oddycha przez usta?

 Oddychanie przez usta podczas snu i w ciągu dnia może być oznaką pewnych problemów, a także może powodować szereg równych konsekwencji. Dlatego obserwuj to w jaki sposób oddycha Twoje dziecko, a jeśli zauważysz coś niepokojącego, zgłoś się do specjalisty.

Podczas oddychania nos spełnia wiele funkcji, ponieważ filtruje wdychane powietrze (około 3/4 bakterii, które dostają się do nosa jest zatrzymywana i eliminowana w warstwie śluzowej), ogrzewa temperaturę wdychanego powietrza i nawilża wdychane powietrze. Oddychanie nosem zarówno w dzień jak i w nocy utrzymuje prawidłową objętość oddechową, a także wpływa pozytywnie na jakość snu i podnosi poziom energii.

 

Prawidłowy oddech

Wszystkie dzieci (nawet niemowlęta) z natury oddychają nosem. Prawidłowy oddech odbywa się przez nosusta są zamknięte, a zarówno wdech, jak i wydech są niesłyszalne.

Niektóre dzieci, mimo że oddychają przez nos, to mają w trakcie snu czy odpoczynku otwarte usta. Jednak nie jest to prawidłowe, ponieważ otwarte usta mogą uaktywnić nawyk oddychania przez usta. Wówczas wskazane jest przeprowadzenie kontroli domykania żuchwy poprzez wykorzystanie odpowiednich technik. Najlepiej udać się wówczas do logopedy.

 

Obserwuj czy Twoje dziecko:

  • śpi z otwartą buzią
  • chrapie podczas snu
  • ma bezdech senny (zatrzymanie oddechu w czasie snu)
  • niespokojny sen
  • często budzi się
  • moczenie łóżka
  • jest zmęczone po przebudzeniu
  • budzi się z suchymi ustami
  • ma niską koncentrację uwagi
  • jest blade
  • ma podkrążone oczy
  • jest ciągle zmęczone

 

Jakie są najczęstsze przyczyny oddychania ustami?

Najczęstsze przyczyny, które powodują trudność w poborze powietrza drogą nosową to:

  • częste infekcje oddechowe, niedrożność nosa
  • alergie
  • przerośnięte migdałki podniebienne
  • przerośnięty migdałek gardłowy
  • skrzywienie przegrody nosa
  • wady anatomiczne w obrębie nozdrzy
  • stan po operacji rozszczepowej wargi i podniebienia
  • obniżone napięcie mięśniowe, mała sprawność mięśnia okrężnego warg
  • krótkie wędzidełko języka
  • ssanie kciuka

Dzieci przeważnie zaczynają oddychać przez usta, gdy nos staje się niedrożny. Jeśli dziecko ma częste infekcje górnych dróg oddechowych, to taki sposób oddychania może stać się nawykiem.

 

Jakie mogą być skutki oddychania przez usta?

Konsekwencje oddychania przez usta to:

  • zwiększenie ilości infekcji górnych dróg oddechowych – powietrze wdychane przez usta nie jest dostatecznie oczyszczone i nagrzane
  • niedostateczny rozwój mięśni klatki piersiowej
  • zmiany w budowie twarzy (bardziej pociągła twarz)
  • zaburzenie równowagi mięśniowej języka, warg, policzków
  • nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka
  • nieprawidłowe połykanie
  • wysokowysklepione podniebienie
  • wady zgryzu
  • wady wymowy
  • niska koncentracja uwagii

Chrapanie i ciężki oddech w nocy mogą prowadzić do bezdechu sennego (zatrzymania oddechu podczas snu). Oddychanie przez usta może powodować niedotlenienie, ponieważ zmniejszona jest ilość tlenu, która dociera do mózgu. Dzieci, które oddychają przez usta, przeważnie nie śpią dobrze, dlatego później w ciągu dnia są zmęczone i mają trudności ze skupieniem się podczas lekcji, co może przekładać się na gorsze wyniki w nauce. Co więcej oddychanie przez usta powoduje suchość w ustach, a więc są to idealne warunki sprzyjające rozwojowi bakterii, co przyczynia się do chorób dziąseł i próchnicy zębów [5].

Do prawidłowego rozwoju twarzoczaszki niezbędne jest oddychanie nosem i prawidłowa pozycja spoczynkowa języka (na podniebieniu), ponieważ język jest najważniejszym aparatem ortodontycznym. Dzieci i osoby dorosłe, które oddychają przez usta mają nisko ułożony język (przeważnie leży na dnie jamy ustnej, niekiedy między zębami), a w związku z tym szczęka nie rozwija się w sposób prawidłowy.

 

Oddychanie przez usta a wady wymowy

Nieprawidłowe oddychanie wpływa na zaburzenia artykulacji, ponieważ stale obniżone napięcie mięśniowe warg i języka nie sprzyja temu, by mięśnie były sprawne i pracowały prawidłowo. Gdy oddychamy ustami, to wówczas język ma nieprawidłową pozycję spoczynkową (najczęściej język znajduje się na dnie jamy ustnej lub między zębami/wargami), a to wpływa na nieprawidłowy rozwój szczęki, co doprowadza do zmian w kościach twarzy. Dzieci oddychające przez usta mają zwykle wąski łuk szczękowy w kształcie litery V i wysoko wysklepione podniebienie. Brak właściwej pracy mięśni warg może skutkować utraceniem odpowiedniego napięcia (górna warga staje się słaba, krótka). Brak kontaktu wargi górnej z wargą dolną może doprowadzić do deformacji głosek /p, b, m/[6].

Ważne jest to, by dbać o drożność nosa i obserwować jak oddychają dzieci podczas snu, w trakcie zabawy czy czynności, podczas której są skoncentrowane. Dziecko, które oddycha przez usta ma otwartą buzię, jest bladeślini sięma popękane i suche usta i skarży się na suchość w gardle. Sygnałem do konsultacji są także częste przeziębieniachrapanie podczas snu i słaba koncentracja uwagi.

W przypadku dysfunkcji oddychania kluczowe jest zdiagnozowanie przyczyny i prowadzenie leczenia, często konieczna jest współpraca logopedy z innymi specjalistami tj. laryngolog, alergolog, fizjoterapeuta, osteopata.

 

Artykuł opracowała: Martyna Olszewska - logopeda

 

Przerost trzeciego migdała – co powoduje?

Przyczyny i konsekwencje

Migdałki spełniają szczególną rolę obronną. Ich budowa warunkuje, że zaliczane są do narządów limfatycznych, ponieważ przystosowują układ immunologiczny do otaczającego środowiska. Są barierą dla antygenów pokarmowych i oddechowych.

Trzeci migdał (czyli migdałek gardłowy) znajduje się na tylnej ścianie gardła nad podniebieniem miękkim i migdałkami podniebiennymi i pełni rolę ochronną przed infekcjami. Kiedy organizm dziecka walczy z infekcją, wówczas migdałek się powiększa. Jest to zupełnie naturalna reakcja ustroju. Jednakże, gdy infekcja się kończy, wszystko powinno wrócić do normy. Zdarza się jednak, że z czasem migdałki stają się niewydolne i wówczas pozostają nadmiernie powiększone, nawet wtedy, gdy choroba już dawno minęła.

Objawy

Najczęstszym objawem przerostu migdałków podniebiennych i gardłowych są nawracające infekcje górnych dróg oddechowych. Przerost migdałka może zaburzać drożność nosa
i w konsekwencji dziecko zaczyna oddychać ustami.

Co powinno niepokoić zaniepokoić rodziców?

  • częsty ból gardła,
  • chrapanie,
  • zaburzenia snu,
  • nawracające zapalenia ucha środkowego,
  • powiększenie węzłów chłonnych szyi,
  • przewlekłe oddychanie przez usta,
  • głośne oddychanie

 

Przyczyny

Najczęstszą przyczyną przerostu migdałka gardłowego są nawracają infekcje górnych dróg oddechowych. Przerośnięty migdałek gardłowy występuje często u dzieci między 3,
a 10 rokiem życia dziecka, jest to okres, w którym odporność dziecka jest wystawiona na dużą próbę – kontakty rówieśnicze, żłobek, przedszkole.

Najczęstsze przyczyny:

  • wrodzony przerost migdałka,
  • wskutek częstych infekcji bakteryjnych i wirusowych,
  • jako następstwo alergii na alergeny wziewne i pokarmowe.

U dzieci z przerostem migdałków, bardzo często występują zaburzenia oddychania i bezdechy senne, które są niebezpieczne, ponieważ prowadzą do przewlekłego niedotlenienia, co może być przyczyną zmian w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), sercowo-naczyniowym,
a także przekładać się na zaburzenia emocjonalne i intelektualne. Dzieci te są zazwyczaj ospałe, apatyczne, rozdrażnione, mają trudności z koncentracją uwagi i problemy w nauce.

 Konsekwencje

Trzeci migdał w znaczący sposób wpływa na utrudnienie poboru powietrza drogą nosową
i może prowadzić do wielu powikłań. Dziecko oddycha wtedy przez usta, a to sprawia,
że błona śluzowa jamy ustnej i gardła wysusza się, a następstwem tego jest większa skłonność do nawracających infekcji górnych dróg oddechowych. Zwiększa się skłonność do występowania zapalenia ucha środkowego lub wysiękowego zapalenia ucha środkowego. Często dochodzi również do zmiany barwy głosu (mowa nosowa), dziecko chrapie podczas snu.

Skutki:

  • ciągle otwarta buzia,
  • oddychanie przez usta w ciągu dnia i podczas snu,
  • słabo rozwinięta klatka piersiowa,
  • wysychanie błony śluzowej jamy ustnej i gardła,
  • częste infekcje górnych dróg oddechowych,
  • bezdech senny,
  • przerywanie snu,
  • niedotlenienie,
  • ciągłe zmęczenie,
  • apatia,
  • zaburzenia słuchu,
  • zaburzenia mowy,
  • mowa nosowa,
  • wady zgryzu,
  • słabo rozwinięta klatka piersiowa,
  • trudności z koncentracją uwagi,
  • słabsze wyniki w nauce,
  • zmiany w budowie twarzoczaszki (twarz adenoidalna),
  • ślinienie się.

 Trzeci migdał, a rozwój mowy

Przerost migdałków może powodować u dzieci niedosłuch. Obserwujemy wtedy, że dziecko prosi o powtórzenie tego co powiedział rodzic/nauczyciel, pogłaśnia telewizor, zaczyna mówić głośno. Konsekwencją niedosłuchu mogą być zaburzenia rozwoju mowy.

Powiększony trzeci migdał powoduje oddychanie ustami i w konsekwencji nieprawidłową pozycję spoczynkową języka (najczęściej język znajduje się na dnie jamy ustnej lub między zębami/wargami), infantylne połykanie, a to wpływa na nieprawidłowy rozwój szczęki, co doprowadza do zmian w kościach twarzy i powoduje tzw. wysoko wysklepione podniebienie, wady zgryzu i wadliwą artykulację (najczęściej międzyzębowość).

 Leczenie

Jeśli u dziecka występują objawy, które zostały wskazane powyżej należy skonsultować się z laryngologiem, który oceni trzeci migdał, wykona badanie słuchu. Jeśli będzie taka konieczność skieruje dziecko na zabieg Adenotomii, czyli usunięcie migdałka gardłowego.

 Artykuł opracowała: Martyna Olszewska - logopeda

 

 

Dlaczego czytanie dzieciom jest ważne

 

  1. Stymuluje rozwój mózgu

Zanim maluch nauczy się mówić, będzie się uczył rozumieć mowę, a więc tworzyć tzw. słownik bierny. Zjawisko to związane jest z kolejnością dojrzewania poszczególnych ośrodków w mózgu, odpowiedzialnych za rozumienie oraz artykułowanie mowy. Otaczanie mową od wczesnego dzieciństwa wiąże się więc z lepszym przyswajaniem wiedzy o języku. Im więcej styczności z danym zjawiskiem, tym więcej połączeń między neuronami, dzięki którym dziecko więcej rozumie i tym lepiej radzi sobie z informacją w przyszłości.

 

  1. Rozbudza ciekawość świata

Kilkulatek zafascynowany jest literackim światem i odbiera go niemal bezkrytycznie. Często można zaobserwować, że dziecko odtwarza zachowanie ulubionych bohaterów, którzy służą mu za przykład. Ważne, by wzorce, które prezentujemy za pomocą dziecięcej literatury, były mądre.

 

  1. Stymuluje rozwój mowy i usprawnia pamięć

Czytanie dzieciom stymuluje bierny (rozumienie) oraz czynny (mowa) słownik dziecka i pomaga w przezwyciężaniu dysleksji. Pomaga także w wyrażaniu własnych myśli. Słuchając, dziecko śledzi rozwój akcji, dialogi, dostrzega i przewiduje konsekwencje a także zależności przyczynowo-skutkowe.

 

  1. Kształtuje inteligencję emocjonalną

Książki to dla dziecka skarbnica wiedzy o emocjach. Dzięki historiom nie tylko poznaje uczucia, ale także uczy się je nazywać i dowiaduje się tego, jak można je wyrażać.

 

  1. Buduje więź emocjonalną

Wspólne czytanie to forma spędzania czasu z dzieckiem. Codzienna lektura przed snem potrafi być wytchnieniem nie tylko dla malucha, ale i rodzica, to również czas spędzony razem.

 

  1. Rozwija wyobraźnię

Literatura zmusza do zastanowienia się, analizy, rozwija w ten sposób naszą wyobraźnię. Jest przeciwwagą dla produkcji telewizyjnych, gdzie wszystko mamy podane „na talerzu”: przekaz werbalny i wizualny, w związku z czym pozostaje nam rola biernego odbiorcy. W przypadku książek jest zupełnie inaczej.

 

  1. Poprawia pamięć

Czytanie dzieciom pobudza nie tylko wyobraźnię, ale pozwala łączyć nową wiedzę z tym, co maluch już zna. Lektura tuż przed snem wzmacnia „mięśnie pamięci” – z każdą nową informacją mózg tworzy nowe synapsy oraz poprawia działanie już istniejących. Dzięki temu czytający ludzie mają szansę zachować lepszą pamięć, niż ci zalegający w fotelach przed telewizyjnym serialem.

 

  1. Zachęca do uczestnictwa w życiu społecznym

Badanie przeprowadzone przez amerykańską agencję wspierającą sztukę NEA pokazało, że ludzie, którzy regularnie czytają (bądź którzy mieli styczność z literaturą w wieku dziecięcym), są znacznie bardziej zaangażowani kulturowo i obywatelsko. Mają również większą łatwość i swobodę wypowiedzi, robią to w sposób bardziej elokwentny. Po zasobie słownictwa kilkulatka można poznać, czy rodzice czytają dziecku książki.

 

  1. Przygotowuje do samodzielnego czytania i pisania

Dziecko, które ma styczność z literaturą od najmłodszych lat, dużo wcześniej poznaje litery i to, co się za nimi kryje. To świetny wstęp do nauki.

 

Dlatego serdecznie Państwu polecam czytanie dzieciom.

 

Martyna Olszewska - logopeda

 

Zaburzenia integracji sensorycznej, a mowa…

 

Drodzy rodzice przygotowałam dla Państwa bardzo interesujący artykuł  dotyczący zaburzeń integracji sensorycznej oraz jej związku z mową.

 

Co to jest integracja sensoryczna?

 

Integracja sensoryczna (zmysłowa) - SI to zachodzący w układnie nerwowym proces organizacji wrażeń wzrokowych, słuchowych, dotykowych, węchowych, smakowych, oraz grawitacyjnych, które docierają do człowieka. Proces ten pozwala nam prawidłowo odbierać i interpretować bodźce pochodzące z ww. zmysłów. To znaczy odczuwać, porządkować i rozumieć wrażenia, które przekazuje nam świat zewnętrzny. Dzięki temu możliwe jest zachowanie adekwatne do sytuacji np. gdy przechodzimy obok sklepu i czujemy zapach pieczywa, możemy łatwo odgadnąć, że ten sklep to piekarnia. Wrażenie węchowe pozwoliło nam na interpretację świata.

Integrowanie zmysłów zaczyna się w brzuchu mamy i trwa nieprzerwalnie do 7 roku życia – najintensywniejszy rozwój natomiast obejmuje pierwsze 3 lata życia. To również istotny okres dla rozwoju mowy dziecka.

Kiedy proces ten nie przebiega harmonijnie, zauważalne w zachowaniu dziecka są różne trudności. Wówczas można mówić o zaburzeniach integracji sensorycznej.

 

Przykłady zaburzeń integracji sensorycznej:

  • Nadmierna lub zbyt mała tolerancja na bodźce słuchowe (płacze, krzyczy – słysząc hałas np. nadjeżdżającą karetkę na sygnale),
  • Opóźniony rozwój mowy,
  • Problemy z rozumieniem poleceń,
  • Problemy z jedzeniem potraw o określonej konsystencji/zapachu/kolorze,
  • Trudności w koordynacji ciała (częste potknięcia, upadki, problem z trzymaniem kredek, rysowaniem),
  • Problem z uwagą i skupieniem,
  • Dziecko nie lubi dotyku, głaskania, przytulania, masowania,
  • Brak wyraźnego progu bólu, uderzanie się zabawkami, bicie innych, uderzanie o ścianę,
  • Nieustanna chęć gryzienia lub ssania czegoś (palec, zabawki, przedmioty znajdujące się w zasięgu ręki),
  • Problemy emocjonalne (problem z adaptacją w nowym otoczeniu, wśród nowych osób)

 

To tylko niektóre objawy zaburzeń SI, które powinny zwrócić naszą uwagę i skłonić opiekunów do działania.

 

Jak pomóc dziecku?

W takiej sytuacji niezbędne jest udanie się na diagnozę do psychologa oraz Integracji Sensorycznej, podczas której zostaną odkryte problemy dziecka i można będzie skupić

się na ich rozwiązaniu.

 

Zaburzenia sensoryczne, a mowa

Obecnie mamy co raz więcej dzieci z problemami zaburzeń integracji sensorycznej. Logopeda znając wszystkie trudności dziecka może lepiej ukierunkować terapię korzystając z dostępnych zasobów dziecka. Dzieci, u których nieharmonijnie przebiega proces integracji zmysłów często mają kłopoty z mową. Zazwyczaj są to problemy dotyczące nadwrażliwości w strefach oralnych, co się z tym wiąże współwystępujące problemy z gryzieniem, życiem i połykaniem. Deficyty w zakresie kinestezji tj. brak czucia ułożenie narządów mowy, problem z kontrolą ruchów języka, żuchwy. Osłabione napięcie mięśniowe w obrębie jamy ustnej, często problemy z pionizacją języka, zamykaniem ust (co powoduje ślinienie). Nieuregulowaną fazę oddechową, nieprawidłowy tor oddechowy. Problemy ze słychem fonematycznym.

Wszystkie te czynniki składają się na niewyraźną mowę naszej pociechy lub jej opóźnienie. Pojawiają się wady wymowy.

 

Czym są zajęcia sensoryczne?

Jest to przede wszystkim zabawa, dostarczająca optymalną ilość kontrolowanych bodźców dotykowych, słuchowych, węchowych etc. efektem tego jest kompensacja zaburzonych funkcji zmysłowych.

Zajęcia mają na celu wzmocnienie procesów nerwowych, odpowiedzialnych za określone umiejętności, poprzez nauczenie mózgu odbioru i interpretacji wrażeń. Dzięki czemu stymulowany zostaje obszar mózgu odpowiedzialny za mowę.

Zajęcia SI w skuteczny i efektywny sposób niwelują problemy w całościowym rozwoju dziecka.

 

Oto 10 propozycji zabaw integrujących zmysły:

  1. Masaż – niezawodny sposób na poznanie swojego ciała przez dziecko, wyrobienie koordynacji, odbieranie różnych bodźców poprzez skórę.
  2. Bujanie i huśtanie.
  3. Wspólne gotowanie – nieoceniony sposób na integrację kilku zmysłów jednocześnie. Dziecko dotyka różnych faktur od gładkiego ciasta po płatki owsiane, czy też kisiel. Dodatkowo wspomagany jest kanał smakowy i węchowy.
  4. Malowanie – pędzlem, palcem, rączką, stopą, gąbką, ziemniaczanymi stempelkami, każda z nich dostarcza innych wrażeń.
  5. Słuchanie – słuchanie odgłosów np. jak dzwoni telefon, jak miksuje mikser, jaki instrument gra?
  6. Zabawa – zabawki zrobione z różnych materiałów, warto badać je rączkami poznawać ich fakturę.
  7. Pomóż mi – dziecko uwielbia pomagać, poproś je o pchanie wózka z zakupami, wspólne sprzątanie.
  8. Zawijanie i chowanie – dzieci lubią budować domki, ukrywać się, wciskać
    w mało dostępne miejsca. Zabawa w chowanego. Wspólne budowanie domu
    z kocyka.
  9. Przesypywanie, przelewanie – woda, piasek, makaron, fasola, kasze, ryże to materiały, które można wykorzystać do zabawy. Przekładanie do dużych lub małych pojemników, rysowanie kształtów, odnajdywanie ukrytych przedmiotów.
  10. Odrobina czułości – przytulanie, ściskanie, głaskanie to dla dziecka niesamowita dawka pozytywnych bodźców dotykowych i emocjonalnych.

 

Życzę udanej zabawy!

 

Martyna Olszewska - logopeda

Domowe wychowanie językowe,

czyli jak pomóc dziecku w rozwijaniu mowy

 

Mowa jest sprawnością, którą należy rozwijać i doskonalić. Prawidłowe kierowanie rozwojem mowy dziecka ma ogromne znaczenie dla językowego funkcjonowania dziecka, którego poziom wyznacza możliwości edukacyjne, zawodowe i relacje z innymi ludźmi.

 

Dbałość o właściwy rozwój językowy (a nie tylko o poprawę wymowy) –
to główny cel domowego wychowania językowego.

 

Poniżej zaprezentuję Państwu propozycje doskonalenia sprawności językowej i komunikacyjnej Waszego dziecka:

  • zabawy tematyczne ukierunkowane na dialog i rozumienie treści słyszanych wypowiedzi – zamawiacie materiały budowlane, które dostawca dowozi ciężarówką:
    Czy są u pana długie, wąskie klocki w kolorze zielonym? Proszę mi przywieźć dużo takich klocków.
  • zabawy tematyczne dostarczające wzorce wypowiedzi i zachowań społecznych adekwatne do określonych sytuacji – odgrywacie role w zabawach w sklep, weterynarza, pocztę, stację benzynową, lotnisko, warsztat samochodowy, projektowanie wnętrz itp.
  • odgrywanie scenek teatralnych z podziałem na role z uwzględnieniem osoby narratora na podstawie znanych bajek np. Czerwony Kapturek, Wilk i koźlątka, Trzy świnki.
  • relacjonowanie, opowiadanie, wspominanie z zastosowaniem słowa-łącznika potem „napędzającego” budowanie wypowiedzi zdanie po zdaniu: Byłem w szkole - potem - Poszedłem na spacer - potem - Spotkałem kolegę ...; wspominacie spotkanie rodzinne u babci Zosi, relacjonujecie zdarzenie na ulicy, opowiadacie historyjki obrazkowe.
  • słowne formułowanie kilkuetapowych planów działania zorientowane na świadomą kontrolę wykonywanych czynności i zwiększających zakres samodzielności – tworzycie plan dnia, plan organizacji przyjęcia urodzinowego, plan zakupów, plan przygotowania pizzy, plan ubierania się na dwór: Najpierw ..., a potem ....
  • zgadywanie przez definiowanie rozwijające myślenie logiczne, rozumienie wypowiedzi i koncentrację.
  • „łamanie reguł gry” – dobrze przyswajacie zasady i reguły gry, następnie ustanawiacie nowe reguły na drodze własnych interpretacji, negocjacji i argumentowania.
  • tworzenie bajek typu prawda/fałsz mobilizujących do uważnego słuchania – wymyślacie bajkę i wyszukujecie w jej treści elementów nieprawdziwych.
  • rozwijanie gotowości do zadawania pytań i udzielania odpowiedzi typu Co będzie, jeżeli...? Co mogłoby się stać, gdyby...? – przewidujecie konsekwencje różnych działań i rozważacie słownie kilka możliwości jednocześnie.
  • rozwijanie twórczej wyobraźni i fantazjowania Co mogło zdarzyć się potem? – wymyślacie nowe zakończenia do bajek.
  • rysowanie prostych, symbolicznych obrazków do treści opowiadania, słuchanej bajki dźwiękowej, ułatwiających zrozumienie tekstu i dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych między zdarzeniami.
  • malowanie abstrakcyjnych obrazków i nadawanie im treści: To może być burza piaskowa, która rozpętała się niespodziewanie... (a na kartce namalowana plama barwna).
  • uczenie wierszyków i piosenek z jednoczesnym kreowaniem ruchu dla poszczególnych fraz jako doskonalenie pamięci słuchowej, koncentracji i wyobraźni.
  • CZYTANIE, CZYTANIE, CZYTANIE ... dzieciom, sobie, sobie nawzajem – czytajcie dużo, codziennie, nawet tym dzieciom, które czytają samodzielnie; wyrobienie w dziecku nawyku słuchania i czytania pozwoli im nie ulegać uzależnieniu od telewizji i komputera.

 

Stopniowe opanowywanie umiejętności językowych i komunikacyjnych będzie możliwe jeśli:

  • nie będziecie tłumić w dziecku jego naturalnej skłonności do mówienia przez brak zrozumienia i czasu na wysłuchanie, przez obojętność czy zmęczenie,
  • będziecie z dzieckiem rozmawiać, a nie odpytywać, sami będziecie opowiadać o sobie,
  • będziecie podejmować działania ukierunkowane na doskonalenie mowy w sposób spontaniczny, wykorzystując każdą nadarzającą się okazję i zajęcia domowe,
  • włączycie się do zabaw, będąc w niej partnerem, a nie kierownikiem.

 

Martyna Olszewska, logopeda

 

 

Czym jest analiza wzrokowa?

 

Analiza wzrokowa jest to zdolność odbierania materiału obrazkowego za pomocą zmysłu wzroku oraz dokonywania syntezy (wniosków) tych obserwacji. Wyróżniamy  cztery stadia dające się zauważyć i wyróżnić podczas procesu analizy wzrokowej. Są to: patrzenie (wykorzystanie funkcji fizycznych), oglądanie (odbiór znaczenia), aktywne spostrzeganie (szukanie elementu, różnicy), aktywne spostrzeganie w działaniu (np. układanie wg wzoru, uzupełnianie obrazu). Można patrzeć, a nie oglądać (widzieć tylko fizjologicznie obrazek, ale nie odbierać znaczenia). Można też aktywnie spostrzegać (pokaż na obrazku, gdzie jest kot), ale można też aktywnie spostrzegać w działaniu (ułóż obrazek). Każdą z tych aktywności dziecko osiąga stopniowo, a osiągnięcie jednej, warunkuje zdobycie kolejnej.

 

Do czego potrzebna jest dziecku sprawnie funkcjonująca analiza wzrokowa?

Już od początku życia dziecka analiza wzrokowa  odgrywa ważną rolę i buduje podwaliny pod zdobywanie kolejnych umiejętności. Dobrze funkcjonujący zmysł wzroku pozwala nawiązać kontakt wzrokowy, a więc na budowanie pierwszego, podstawowego dialogu. Prawidłowo funkcjonująca analiza wzrokowa jest konieczna podczas wnikliwej obserwacji otaczającego świata przez coraz większe dziecko. Dzięki temu młody człowiek zdobywa nowe informacje o otoczeniu, a przez to buduje i stale poszerza swoje słownictwo. Prawidłowa analiza i synteza wzrokowa to także absolutnie konieczny warunek do efektywnej i sprawnej nauki czytania i pisania
(w języku ojczystym oraz w języku obcym). Jeśli jest ona zaburzona dziecko może przestawiać litery/sylaby, mylić litery podobne, opuszczać litery/sylaby/wyrazy w zdaniach. Analiza wzrokowa pozwala dziecku na pełną i swobodną naukę o świecie poprzez obserwację i naśladownictwo – to absolutny fundament prawidłowego rozwoju.

 

 

 

 

Co może świadczyć o nieprawidłowościach w analizie i syntezie wzrokowej?

  • Podczas oglądania kolorowej książeczki dziecko pomija prawą lub lewą stronę podczas obserwacji, jeśli podobne sytuacje będą występować w innych działaniach, jest to informacją ba niepokojącą,
  • Dziecko nie zauważa drobnych elementów znajdujących się na obrazkach,
  • Dziecko przestawia/opuszcza/myli liter lub sylab w wyrazach,
  • Dziecko nie zauważa szczegółów różniących dwa obrazki.

Warto wracać uwagę na rozwój analizy i syntezy wzrokowej dziecka, jeśli rodzice zauważą niepokojące objawy warto skonsultować się z logopedą. Ćwiczenia analizy wzrokowej to dla dzieci świetna zabawa, pozytywna stymulacja zawsze jest świetnym pomysłem i doskonałą okazją do wspólnej, rodzinnej zabawy.

 

Oto kilka przykładów ćwiczeń analizy wzrokowej, które można ćwiczyć
z dzieckiem:

  • Wyodrębnianie różnic między obrazkami. (powiedz czym różnią się te obrazki),
  • Rysowanie konturów wg podanego wzoru – dziecko otrzymuje rysunek o słabo zaznaczonym konturze, zadaniem dziecka jest pogrubienie istniejącego konturu,
  • Układanie wzorów z figur geometrycznych, podajemy dziecku wzór, a ono odtwarza ten wzór,
  • Kolorowanie obrazków – farbami, kredkami,
  • Uzupełnianie niekompletnych figur – dziecko otrzymuje karton z narysowanymi niekompletnymi figurami, geometrycznymi, literami oraz wzór tych figur, zadaniem dziecka jest ich uzupełnienie,
  • Wyszukiwanie takich samych np. liter i ich segregowanie, dajemy dziecku duży karton z napisaną literą oraz kilka małych kartoników z różnymi pojedynczo zapisanymi literami, zadaniem dziecka jest odnalezienie litery przedstawionej na dużym kartoniku.

 

Martyna Olszewska - logopeda

 

 

 

Seplenienie międzyzębowe – co to takiego?

 

Seplenienie (sygmatyzm) to zaburzenie mowy, obejmujące nieprawidłową realizację głosek detalizowanych, są to głoski “trzech szeregów” – szumiącego [sz ż/rz cz dż], syczącego [s z c dz] oraz ciszącego [ś ź ć dź], dotyczyć może również głosek [t], [d], [n] oraz głoski [l].

Chociaż seplenienie jest jednym rodzajem zaburzenia mowy, możemy go rozpatrywać w trzech wariantach:

  1. DEFORMACJA GŁOSKI– dziecko realizuje głoskę w sposób zniekształcony, powstały dźwięk wykracza poza normy ortofoniczne języka polskiego (np. seplenienie boczne ze słyszalnym poszumem, seplenienie międzyzębowe z językiem umieszczonym między łukami zębowymi itd.). To tak zwany sygmatyzm właściwy.
  2. SUBSTYTUCJA (ZASTĘPOWANIE) GŁOSKI– to sytuacja, w której dziecko zastępuje głoskę (często trudniejszą dla niego), głoską łatwiejszą. Zaburzenie to nazywamy parasygmatyzmem.
  3. ELIZJA (OPUSZCZANIE) GŁOSKI– głoska trudna jest opuszczana, a w jej miejsce nie jest wstawiana żadna inna. To tak zwany mogisygmatyzm.

W każdym przypadku zaburzeniu może ulec zarówno pojedyncza głoska, jak i cały szereg czy też szeregi.

 

Czy dziecko może w jakimś wieku seplenić?

Zjawiska “seplenienia rozwojowego” nie występuje. Niezależnie od wieku jeśli rodzic słyszy, że dziecko deformuje głoski, lub widzi podczas realizacji głosek język między zębami należy skonsultować się z logopedą. Wielu rodziców nazywa seplenieniem substytucje (zastępowanie jednej głoski inną głoską), które naturalnie występują w rozwoju mowy dziecka. Oto krótki opis kiedy pojawiają się kolejne głoski:

  • pomiędzy 2. a 3. urodzinami oczekujemy w słowniku czynnym dziecka głosek ciszących [ś ź ć dź] oraz głoski [t], [d], [n],
  • pomiędzy 3. a 4. urodzinami np. wyraz śamolot powinien być realizowany jako samolot – pojawiają się głoski syczące [s z c dz] oraz głoska [l],
  • pomiędzy 4. a 5. urodzinami np. wyraz synka realizowany był jako szynka – pojawiają się głoski szeregu szumiącego [sz ż cz dż],
  • Na samym końcu – około 6 roku życia pojawia się głoska [r].

A więc drogi rodzicu jeśli Twoje trzyletnie dziecko mówi kosulka, zamiast koszulka jest to realizacja prawidłowa i zgodna z rozwojem. Problem stanie się bardziej złożonym i wymagającym konsultacji, jeśli wyraz kosulka będzie brzmiała nieczysto – dźwięk będzie zdeformowany i nieprawidłowy lub jeśli podczas wypowiadania tego słowa zauważysz język między zębami u swojego dziecka konieczna będzie konsultacja z logopedą.

 

Dlaczego moje dziecko sepleni?

Przyczyn seplenienia może być bardzo wiele, oto niektóre z przyczyn seplenienia międzyzębowego:

  • Nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka – czyli brak umiejętności utrzymywania szerokiego języka na podniebieniu twardym, tuż za szyjkami zębów siecznych. Język w spoczynku leży na dnie jamy ustnej, wsuwa się między łuki zębowe itp.,
  • Nieprawidłowy tor oddechowy – dziecko oddycha poprzez stale uchylone usta – język spoczywa na dnie jamy ustnej,
  • Infantylne połykanie,
  • Wady zgryzu – np.: zgryz otwarty, podniebienie gotyckie, tyłozgryz, przodozgryz, przedwczesna utrata zębów,
  • Parafunkcje – ssanie kciuka, zbyt długie ssanie smoczka itp.,
  • Nieprawidłowe wzorce w otoczeniu – rodzic/ opiekun z wadą wymowy,
  • Nieprawidłowe techniki i akcesoria do karmienia (bardzo częste używanie kubków niekapków, przetrwałe karmienie z butelki, itp.);
  • Hipotonia mięśniowa w obrębie twarzoczaszki – obniżone napięcie mięśniowe;
  • Ankyloglosja – skrócone wędzidełko podjęzykowe,
  • Niedosłuch.

Bardzo często przy tego typu wadzie wymowy konieczne są konsultacje z innymi specjalistami. Kluczem efektywnej terapii jest współpraca wielu specjalistami i szybsza eliminacja przyczyny. Przykładowo znacznie przerośnięte migdałki, prowadzących do nieprawidłowego sposobu oddychania, konieczna jest współpraca z laryngologiem, jeśli dziecko posiada dużą wadę zgryzu, ma anatomiczne trudności z wypracowaniem prawidłowej pozycji spoczynkowej języka, kluczem jest konsultacja z ortodontą. Ważna jest również współpraca rodziców z logopedą, systematyczne ćwiczenie z dzieckiem w domu, daje możliwość wyeliminowania wady wymowy.

 

Martyna Olszewska - logopeda

 

 

 

Wpływ przerostu trzeciego migdała na mowę dziecka

 

Trzeci migdał  (migdałek gardłowy) jest bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, jako część układu odpornościowego. Chroni  przed wirusami, bakteriami i innymi patogenami ze środowiska zewnętrznego.

U dzieci przerost migdałka gardłowego może być wrodzony (predyspozycje genetyczne) lub jako następstwo częstych infekcji bakteryjnych i wirusowych czy alergii.

Możliwe objawy przerośniętego trzeciego migdała:

- w spoczynku lub podczas mówienia otwarta buzia i oddychanie torem ustnym.

- bezdech senny, niedotlenienie.

- chrapanie.

- zmiany w budowie twarzoczaszki, wady zgryzu.

- nawracające zapalenia ucha środkowego.

- częste infekcje dróg oddechowych.

- zaburzenia słuchu.

- słaba koncentracja uwagi.

Ciągłe oddychanie przez usta obniża sprawność narządów aparatu artykulacyjnego co ma wpływ na nieprawidłową pozycję spoczynkową języka, niedojrzałe połykanie, nieprawidłowości artykulacyjne.  Przerośnięty migdałek gardłowy w zakresie mowy u dzieci może powodować:

- między zębowa realizację głosek.

- mowę nosową.

- mowę bezdźwięczną, zmiany barwy głosu.

- w przypadku niedosłuchu - opóźnienie rozwoju mowy; 

Jeżeli u dzieci występują wyżej wymienione objawy, warto skonsultować się z laryngologiem i logopedą.

 

Logopeda- Agnieszka Jaszczuk

 

 

 

 

Wpływ nowoczesnej technoligii na rozwój dziecka.

 

Wpływ nowoczesnych technologii na rozwój dziecka
Wysokie technologie, czyli laptop, smartfon, telewizor, tablet mają ogromny wpływ na rozwój dziecka, niestety negatywny. Zdaniem naukowców dzieci urodzone w epoce wysokich technologii (czyli od końca lat dziewięćdziesiątych XX wieku) w odmienny sposób kształtują swoje relacje ze światem oraz ludźmi. Dzieci, które w okresie niemowlęcym są poddane stymulacji wysokimi technologiami, przejawiają wiele niepokojących zachowań, które wskazują na zwolnienie przebiegu rozwoju intelektualnego, opóźnienia lub brak nabywania systemu językowego, opóźnienie rozwoju zabawy i kształtowania się umiejętności społecznych oraz obniżoną sprawność motoryczną.

Oto zachowania, które można zaobserwować u niemowląt mających kontakt z nowoczesnymi technologiami:
- brak koncentracji na twarzy dorosłego
- brak uśmiechu na widok znanej osoby (mamy, taty)
- brak gaworzenia
- brak wsłuchiwania się w głos dorosłego
- brak gestów społecznych
- spowolniony rozwój motoryki.

Niemowlę, które wzbudza zainteresowania nową zabawką porusza nóżkami, rączkami, głową oraz oczami, podczas śledzenia obrazu telewizyjnego jest całkowicie nieruchome, przestaje także reagować na głos rodziców. Przedmioty z telewizora są poza rzeczywistym zasięgiem dziecka,
a więc nie da się ich dotknąć, wziąć do ręki, poznać kształtu.

Małe dzieci oglądające telewizję od kilkudziesięciu minut do kilku godzin dziennie są rozkojarzone, rzadko reagują na własne imię, nie mówią lub mówią bardzo mało, niechętnie słuchają czytane przez rodziców książeczki
i oglądają ich obrazki oraz nie mają wspólnego pola uwagi.

Z czasem u dzieci stymulowanych wysokimi technologiami można zaobserwować:
- trudności w rozumieniu poleceń
- komunikowanie się za pomocą krzyku lub płaczu
- trudności w odnalezieniu się w nowej grupie społecznej, dostosowaniu do panujących zasad, np. w przedszkolu, żłobku
- trudności z koncentracją uwagi, nerwowość, nadpobudliwość, agresywność, problem z radzeniem sobie z negatywnymi emocjami
- przemęczenie związane z szybko zmieniającymi się i migoczącymi obrazami (zbyt duża ilość bodźców)
- zaburzenia snu
- zaburzenia odżywiania.

Częste oglądanie telewizji powoduje nadmierną stymulację prawej półkuli mózgu, co hamuje rozwój lewej półkuli. Odpowiada ona przede wszystkim za uczenie się języka mówionego i pisanego.

Zamiast narażać dzieci na zgubne skutki nadmiernej stymulacji wysokimi technologiami, warto zachęcać je do spontanicznej zabawy - w pojedynkę lub z innymi dziećmi - dzięki której stale będą rozwijać swoją wyobraźnię i kreatywność. W ten sposób stworzymy zdrowe środowisko sprzyjające naturalnemu rozwojowi młodego umysłu.

Martyna Olszewska
logopeda

 

 

 

 

 

Ssanie kciuka - jak oduczyć dziecko tego nawyku ?


Ssanie kciuka u dzieci w wieku przedszkolnym to dość uciążliwy problem nie tylko dla nich,
ale i dla rodziców. Z odruchem ssania dzieci przychodzą na świat, dlatego do pierwszego roku życia mają prawo wkładać palce do buzi, bawią się własnym ciałem i jest to normalny etap ich rozwoju. Czynność ta powinna całkowicie zaniknąć między pierwszym, a drugim rokiem życia.


Dlaczego ssanie kciuka pojawia się u starczych dzieci?

Może być reakcją na stres, nagłe zmiany lub trudne przeżycia - jest to dość prosty i zawsze dostępny sposób na rozładowanie napięcia. Czasem wynika z potrzeb sensorycznych – dziecko w ten sposób dostarcza wrażeń dotykowych sfery oralnej. Odruch ssania jest jednym z podstawowych, naturalnych odruchów, jeśli wygaszony jest o czasie i nie przechodzi w nawyk.
Jakie konsekwencje niesie za sobą długotrwałe, częste ssanie kciuka? W obrębie jamy ustnej może dojść do nieprawidłowości w budowie anatomicznej - nieprawidłowy zgryz lub wysoko wysklepione podniebienie twarde,
a w związku z tym osłabienie pracy mięśni języka i warg oraz wady artykulacyjne, między innymi seplenienie międzyzębowe. Oprócz tego próchnica, bakterie przedostające się do jamy ustnej (możliwe częste infekcje) oraz deformacje kciuka i wzrostu paznokcia.

Jak poradzić sobie z ssaniem kciuka - rady dla rodziców:

- obserwujcie kiedy najczęściej dziecko ssie kciuk (podczas oglądania telewizji, w trakcie jazdy, podczas zabawy swobodnej), odwracajcie jego uwagę- zadawajcie pytania, zorganizujcie zabawę, która zajmie jego rączki;

- spokojnie tłumaczcie dziecku, że nie powinno wkładać kciuka do buzi, np. „co tam paluszek w buzi szuka?”. Uświadomcie dziecko, że rączki i paluszki są nam potrzebne do jedzenia, przewracania kartek w książeczkach, wycinania, rysowania;

- nagradzajcie malucha gdy zauważycie, że dłuższy czas nie ssie palca - chwalcie je za to, zorganizujcie ciekawą zabawę, wyjdźcie do ulubionego miejsca lub na spacer;

- nie karćcie, nie krzyczcie, nie wywierajcie presji - często przyczyną ssania kciuka jest stres przeżywany przez dziecko lub zmiany jakie nastąpiły w jego życiu. Przytulcie, tłumaczcie, zorganizujcie czas wyciszenia i relaksu: słuchanie bajki, muzyki, wspólny wyjazd;

- bawcie się trenując rączki - wykorzystujcie modelinę, ciastolinę, materiały spożywcze, piłeczki sensoryczne, różne „gniotki”, nożyczki - wszystko to co wspiera rozwój motoryki małej dziecka, zajmuje rączki i dostarcza dodatkowych bodźców;

- odpowiednia dieta - wprowadźcie lub częściej zachęcajcie dziecko do spożywania produktów stałych, twardych,
np. kawałki świeżych owoców i warzyw - wzmacniają one mięśnie aparatu artykulacyjnego;

- możecie wykorzystać również metody wspomagające: „gorzki” paluszek, można również nakleić ciekawą naklejkę na paznokieć kciuka lub przywiązać wstążeczkę;

- jeśli zgryz dziecka lub wzrost zębów wydadzą się wam nieprawidłowe, skonsultujcie się z ortodontą lub stomatologiem;

- jeśli trzyletnie lub starsze dziecko nieustannie ssie kciuk lub robi to w sytuacjach stresowych, warto skonsultować się z psychologiem.

Ssania kciuka u dzieci po drugim roku życia nie należy lekceważyć. Proces wycofywania nawyku może być zależny od przyczyny, wieku dziecka lub czasu trwania czynności ssania palca. Im wcześniej podjęte działania, tym mniej powikłań anatomicznych oraz artykulacyjnych.

 

Logopeda – Agnieszka Jaszczuk